Leerplicht, bijzonder verlof of vrijstelling

Wat is het?

Leerplicht is de plicht die ouders hebben ten aanzien van het schoolbezoek van hun kinderen. Ouders moeten hun kind laten inschrijven op een school en ervoor zorgen dat het deze school geregeld bezoekt.

Begin en einde leerplicht

Een kind van vier is nog niet leerplichtig. Dat betekent dat het in principe thuis mag blijven. Als uw kind vijf jaar wordt, is het geen zaak meer van mogen, maar van moeten. De eerste schooldag van de maand na de vijfde verjaardag is ieder kind in Nederland namelijk verplicht om naar school te gaan.

Kinderen van 5 tot 16 jaar zijn leerplichtig. Dit betekent dat zij volgens de wet naar school moeten. In sommige gevallen kunt u bijzonder verlof of vrijstelling aanvragen en hoeft uw kind niet naar school. Er zijn 3 soorten bijzonder verlof of vrijstelling:

vrijstelling voor een paar uur per week voor kinderen van 5 jaar
vrijstelling van inschrijving op een school
vrijstelling van schoolbezoek (goedgekeurd verlof)

De volledige leerplicht geldt voor alle jongeren tot het einde van het schooljaar waarin ze 16 jaar zijn geworden. De kwalificatieplicht, ingevoerd op 1 augustus 2007, is van toepassing op 16 tot 18 jarigen. De kwalificatieplicht verplicht alle jongeren tot 18 jaar die nog geen startkwalificatie hebben ( startkwalificatie = een havo-, vwo- of mbo-niveau 2 diploma ) een programma van onderwijs te volgen totdat zij een startkwalificatie hebben behaald. Dit betekent niet per definitie 5 dagen per week in de schoolbanken. Het is ook mogelijk om met combinaties van leren en werken aan de kwalificatieplicht te voldoen.

Hoe werkt het?

Ouders kunnen voor een kind dat nog niet de leeftijd van zes jaar heeft bereikt, een beroep op vrijstelling doen voor ten hoogste 5 uren per week. De schooldirecteur kan dit aantal nog eens met 5 uren per week verhogen. In totaal kan dus aan een vijfjarig kind, om overbelasting te voorkomen, per week maximaal 10 uren vrijstelling van schoolbezoek verleend worden. Deze uren mogen niet worden "opgespaard".

Mogelijkheden vrijstelling schoolbezoek

de school is gesloten of het onderwijs geschorst;
op grond van algemene voorschriften (bijvoorbeeld wetgeving met betrekking tot besmettelijke ziekten) is schoolbezoek verboden;
de jongere is bij wijze van tuchtmaatregel tijdelijk de toegang tot de school ontzegd;
de jongere is wegens ziekte verhinderd de school te bezoeken;
de jongere is wegens vervulling van plichten voortvloeiend uit godsdienst of levensovertuiging verhinderd de school te bezoeken;
de jongere kan, vanwege de specifieke aard van het beroep van één van de ouders, slechts buiten de schoolvakanties met hen op vakantie gaan;
de jongere is door ander gewichtige omstandigheden verhinderd de school te bezoeken.

Het verlof onder 6 (vakantie) heeft de aanvullende voorwaarde dat bij de aanvraag aangetoond moet worden dat een vakantie tijdens een van de reguliere schoolvakanties tot onoverkomelijke bedrijfseconomische problemen zal leiden. Daarnaast mag dit verlof door de directeur van de school slechts eenmaal voor ten hoogste tien dagen per schooljaar worden verleend, met dien verstande dat voor de eerste twee weken van het schooljaar geen verlof mag worden gegeven. Het verlof onder 7 (andere gewichtige omstandigheden) kan worden verleend in uitzonderlijke, veelal buiten de wil van de leerplichtige of zijn ouders gelegen, omstandigheden. Zaken als doktersbezoek, verhuizing, huwelijk van bloed- en aanverwanten, de viering van culturele gedenkdagen, ernstige ziekte van bloed -of aanverwanten, kunnen onder het begrip "andere gewichtige omstandigheden" vallen. Het maximum aantal verlofdagen dat de directeur per schooljaar mag verlenen, bedraagt tien. Indien verlof wordt gevraagd voor meer dan tien dagen, moet de leerplichtambtenaar beslissen.

Wat moet ik doen?

Toezicht naleving leerplicht

Leerplichtambtenaar

De gemeente is verantwoordelijk voor het toezicht op de naleving van de Leerplichtwet 1969. Hiertoe benoemt het college van burgemeester en wethouders een leerplichtambtenaar.

De leerplichtambtenaar bewaakt zoveel als mogelijk het recht op onderwijs dat ieder kind heeft. De wetgeving legt de nadruk op de maatschappelijke zorg met betrekking tot het schoolverzuim. Van de leerplichtambtenaar mag dan ook worden verwacht dat hij leerlingen, ouders en scholen helpt bij het zoeken naar oplossingen van problemen rond (dreigend) schoolverzuim. Een goede samenwerking tussen school en leerplichtambtenaar is dan ook een eerste vereiste.

Verplichtingen scholen

Scholen moeten ongeoorloofd schoolverzuim en in- en afschrijvingen bijhouden en melden aan de leerplichtambtenaar. In de schoolgidsen staat wat de schoolregels zijn voor ongeoorloofd verzuim en hoe de scholen het voortijdig schoolverlaten willen voorkomen. Ook de regels voor toelating, schorsing en verwijdering van leerlingen staan in de schoolgidsen.